आर्थिकन्यूज
एजेन्सी । अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्पको ह्वाइट हाउसमा पुनः प्रवेशले ठूलो सङ्केतका रूपमा हेरिएको छ । ट्रम्पको ह्वाइट हाउस फर्कनुलाई रुस र युक्रेनबीच विगत तीन वर्षदेखि चलिरहेको युद्धको अन्त्यका रूपमा हेरिएको छ । ट्रम्पले इजरायल र इरानबीच चलिरहेको प्रोक्सी युद्ध अन्त्य गर्न पनि काम गर्न सक्छन्। विश्वले दुई कठिन युद्धको साक्षी रहेको बेला ट्रम्प ह्वाइट हाउसमा प्रवेश गर्नेछन्। रुस(युक्रेन युद्ध र पश्चिम एसियामा जारी संकटमा डोनाल्ड ट्रम्पको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुले कस्तो प्रभाव पार्न सक्छ ?
चुनावी अभियानका क्रममा डोनाल्ड ट्रम्पले ह्वाइट हाउसमा फर्किए युक्रेन–रुस युद्ध अन्त्य गर्ने बताएका थिए । हतारमा भएको सम्झौताले युक्रेनलाई कमजोर बनाउने र युरोपको सुरक्षालाई जोखिममा पार्ने विश्लेषकहरू विश्वास गर्छन्।
युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्की यस वर्ष सेप्टेम्बरमा अमेरिकाको भ्रमण गरेका थिए। यस क्रममा उनले राष्ट्रपति चुनावका दुवै प्रमुख उम्मेदवार डेमोक्रेट कमला ह्यारिस र रिपब्लिकन डोनाल्ड ट्रम्पसँग भेट गरे । यस क्रममा ह्यारिसले युक्रेनको सहमतिबिना यो युद्ध समाप्त नहुने बताएका थिए । जहाँ ट्रम्पले यो युद्ध जतिसक्दो चाँडो अन्त्य हुनुपर्ने भन्दै युक्रेन र त्यहाँका राष्ट्रपति युद्धका कारण ठूलो समस्यामा रहेको बताएका छन् ।
रुसी हमलादेखि नै अमेरिका युक्रेनसँग उभिएको छ, अमेरिकाले यस वर्षको जुनसम्म करिब १७५ अर्ब डलरको सहायता दिएको छ । यी सहायता प्याकेजहरू पारित गर्नमा डेमोक्र्याट र रिपब्लिकन दुवैको समर्थन रहेको छ। यद्यपि, रिपब्लिकन सांसदहरूले यसमा आदि इत्यादी राख्छन्। उनी भन्छन् कि युक्रेनमा खर्च भएको रकम मेक्सिकोसँगको सिमानामा पर्खाल बनाउन प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यसअघि पनि रुस–युक्रेन युद्ध रोकिनुपर्छ, यदि त्यसो भएन भने युक्रेनलाई दिइने सैन्य सहायता रोक्ने बताएका छन् । यसका साथै उनले रुसी राष्ट्रपतिलाई युक्रेनसँग सम्झौता गर्न आग्रह गर्ने अन्यथा युक्रेनलाई थप सहायता दिन थाल्ने पनि बताए । यहाँ उल्लेखनीय छ कि अमेरिका र रुसबीचको सम्बन्ध चिसो भए पनि डोनाल्ड ट्रम्पको रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग व्यक्तिगत मैत्रीपूर्ण सम्बन्ध छ ।
डोनाल्ड ट्रम्पले रुसबाट कस्तो किसिमको सम्झौताको अपेक्षा गरिरहेका छन् र युक्रेनी राष्ट्रपतिले कति सम्झौता गर्न सक्छन् भन्ने कुरा अझै स्पष्ट भएको छैन। तर दुवैले अहिलेसम्म कुनै निष्कर्षमा पुग्न सकेका छैनन् । रुसले न त कुनै ठूलो लक्ष्य हासिल गरेको छ र न युक्रेनले आफ्नो मैदान गुमाएको छ। यस्तो अवस्थामा ट्रम्पले राष्ट्रपति पद सम्हाल्नु अघिको समय यस युद्धका लागि निकै महत्वपूर्ण छ । यस अवधिमा हामीले यो युद्ध कुन दिशामा जान्छ हेर्नु पर्छ।
डोनाल्ड ट्रम्पले यस राष्ट्रपति चुनावमा दुई डेमोक्रेट उम्मेद्वारहरूसँग सार्वजनिक बहसमा भाग लिए। राष्ट्रपति जो बाइडेनसँग पहिलो पटक। बाइडेन दोस्रो पटक दौडबाट पछि हटेपछि उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिससँग। ह्यारिससँगको बहसका क्रममा ट्रम्पले इजरायललाई लिएर बाइडेन प्रशासनमाथि गम्भीर आरोप लगाएका थिए । यस्तै रवैया कायम रहेमा नक्साबाट इजरायलको नाम र निशान मेटिने उनले बताएका थिए । मतलब, ट्रम्प बिडेनले हमास(इजरायल युद्धलाई ह्यान्डल गर्ने तरिकाबाट खुसी थिएनन्।
ट्रम्पलाई इजरायलको कट्टर समर्थकका रूपमा हेरिन्छ। यही कारणले मंगलबार जब नतिजा ट्रम्पको पक्षमा आयो, इजरायली राष्ट्रपति बेन्जामिन नेतान्याहुले ट्रम्पलाई बधाई दिँदै यसलाई इतिहासको सबैभन्दा कठिन प्रतिस्पर्धा भनेका थिए। यसअघि सन् २०१६ मा ट्रम्प राष्ट्रपति निर्वाचित हुँदा नेतान्याहुले गोलान हाइट्सको एउटा क्षेत्रलाई ट्रम्प हाइट्स नाम दिएका थिए । यसले नेतान्याहु ट्रम्पलाई कति मन पराउँछन् भन्ने देखाउँछ।
ट्रम्पको नीति पनि इजरायलको पक्षमा रहेको छ । जब उनी पहिलो पटक राष्ट्रपति बने । उनले गोलान पहाडमा इजरायलको दाबीलाई मान्यता दिएका थिए । यो पहाड १९६७ मा सिरियाबाट खोसिएको थियो। इजरायलले यो पहाड कब्जा गरेको थियो। यसबाहेक ट्रम्प प्रशासनले जेरुसेलमलाई इजरायलको राजधानीको मान्यता दिएको थियो । उनको यो कदम अमेरिकाको पुरानो नीति विपरीत थियो । नेतान्याहु यसबाट यति खुसी भए र उनले ह्वाइट हाउसमा ट्रम्पलाई इजरायलको सबैभन्दा राम्रो साथी भने।
