आर्थिकन्यूज
एजेन्सी । अर्थशास्त्रतर्फ यस वर्षको नोबेल पुरस्कार तीन जना अमेरिकन अर्थशास्त्रीलाई संयुक्त रूपमा पाउने भएका छन । नोबेल पुरस्कार समितिले म्यासाचुसेट्स इन्स्टिट्यूट अफ टेक्नोलोजीका डारोन एसिमोग्लु, सोही इन्स्टिट्यूटका साइमन जोन्सन र सिकागो विश्वविद्यालयका जेम्स रोविन्सनलाई सो पुरस्कारबाट पुरस्कृत गर्ने निर्णय गरेको हो ।
संस्थाहरूको प्रकृतिले केही देशहरू धनी र अरू किन गरिब हुन्छन् भनेर व्याख्या गर्न मद्दत गर्छ भन्ने अनुसन्धानका लागि तीन अर्थशास्त्रीलाई सोमबार नोबेल पुरस्कार प्रदान गरिएको छ।
ड्यारोन एसेमोग्लु, साइमन जोन्सन र जेम्स रोबिन्सनले पुरस्कार बाँड्ने छन्, जसमा १ मिलियन डलर नगद पुरस्कार रहेको छ। नोबेल समितिले कानुनको कमजोर शासन भएको समाज र जनसंख्याको शोषण गर्ने संस्थाहरूले किन राम्रोको लागि वृद्धि वा परिवर्तन उत्पन्न गर्दैनन्। भन्ने अध्ययन गरेका थिए । त्यस्तै, जब युरोपेलीहरूले विश्वको ठूलो भागमा उपनिवेश गरेर शासन गरेकोका थियो । ती समाजका संस्थाहरू परिवर्तन भए,ू समितिले अर्थशास्त्रीहरूको कामलाई उद्धृत गर्दै भन्यो। धेरै ठाउँमा आदिवासी जनजातिको शोषण गर्ने उद्देश्यले गर्दा अन्य ठाउँमा यसले समावेशी राजनीतिक र आर्थिक व्यवस्थाको जग बसाल्यो।
विजेताहरूले उनीहरुको अध्ययनमा देशको समृद्धिमा भिन्नताहरूको एउटा व्याख्या उपनिवेशको समयमा ल्याइएका सामाजिक संस्थाहरू हुन्, समितिले थपे। सीसीएनएनका अनुसार उनीहरूलाई संस्थाहरू कसरी बन्छन् र समृद्धिलाई प्रभावित तुल्याउँछन् भन्ने अध्ययनका निम्ति पुरस्कृत गर्न लागिएको जनाइएको छ । यदि एकभन्दा बढी विजेता भएमा उक्त रकम उनीहरूबीच भाग लगाइन्छ। उक्त रकम पाउनका लागि उनीहरूले एउटा मन्तव्य दिनुपर्छ । नोबेल पुरस्कार डिसेम्बर १० मा एउटा विशेष समारोह आयोजना गरेर वितरण गरिन्छ। उक्त दिनमा अल्फ्रेड नोबेलको स्मृतिदिवस पर्छ।
