आर्थिकन्यूज
काठमाडौं । चिकित्सा शास्त्र विधातर्फको नोबेल पुरस्कार २०२४ भिक्टर एम्ब्रोस र ग्यारी रुभकुनलाई प्रदान गर्ने निर्णय भएको छ । मदन पुरस्कारले आधिकारिक जानकारी दिँदै माइक्रोआरएनएको खोज र पोस्ट-ट्रान्सक्रिप्शनल जीन नियमनमा भूमिका खेलेको भन्दै फिजियोलोजी वा मेडिसिनमा उनीहरूलाई पुरस्कार प्रदान गर्ने निर्णय गरेको हो ।
७० वर्षीय एम्ब्रोस युनिभर्सिटी अफ म्यासाचुसेट्स मेडिकल स्कुलका प्राध्यापक हुन् । यस्तै ७२ वर्षीय रुभ्कन हार्वर्ड मेडिकल स्कुलका प्राध्यापक हुन् । उनीहरूले जीन गतिविधि कसरी नियन्त्रित हुन्छ भन्ने आधारभूत सिद्धान्तको खोज गरेका थिए । हाम्रो क्रोमोजोम भित्र भण्डारण गरिएको जानकारीलाई हाम्रो शरीरका सबै कोशिकाहरूको लागि निर्देशन पुस्तिकासँग तुलना गर्न सकिन्छ । प्रत्येक कोषमा एउटै क्रोमोजोमहरू हुन्छन्, त्यसैले प्रत्येक कोषमा ठ्याक्कै उस्तै जीनहरू र निर्देशनहरूको ठ्याक्कै एउटै सेट हुन्छ । तैपनि, विभिन्न प्रकारका कोशिकाहरू, जस्तै मांसपेशी र तंत्रिका कोशिकाहरू, धेरै फरक विशेषताहरू छन् । यी भिन्नताहरू कसरी उत्पन्न हुन्छन्र जवाफ जीन नियमनमा निहित छ, जसले प्रत्येक सेललाई सान्दर्भिक निर्देशनहरू मात्र चयन गर्न अनुमति दिन्छ। यसले प्रत्येक सेल प्रकारमा जीनको सही सेट मात्र सक्रिय छ भनी सुनिश्चित गर्दछ ।
भिक्टर एम्ब्रोस र ग्यारी रुवकुनले विभिन्न प्रकारका कोशिकाहरू कसरी विकसित हुन्छन् भन्ने कुरामा चासो राखेका थिए । उनीहरूले माइक्रोआरएनए पत्ता लगाए, र साना आरएनए अणुहरूको नयाँ वर्ग जसले जीन नियमनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ भन्ने निष्कर्ष उनीहरूले निकाले । तिनीहरूको ग्राउन्डब्रेकिंग खोजले जीन नियमनको पूर्ण रूपमा नयाँ सिद्धान्त प्रकट गरेको छ । जुन मानव लगायत बहुसेलुलर जीवहरूको लागि लाभदायी हुनेछ ।
