आर्थिकन्यूज
काठमाडौं । निर्जीवन बीमा कम्पनीहरूले कृषि तथा पशुपंक्षी बीमाको अनुदान बक्यौता मध्ये तत्काल १ अर्ब ६८ लाख रुपैयाँ पाउने पक्का भएको छ । यस्तो बीमामा सरकारले दिने अनुदानबापत कम्पनीहरूले गत आर्थिक वर्षदेखि कै बक्यौता झन्डै साढे २ अर्ब रुपैयाँ पाउन बाँकी रहेकोमा केही रकम तत्काल पाउने पक्का भएको हो ।
कृषि तथा पशुपंक्षी विकास मन्त्रालयले केही दिन अघि बाली तथा पशु बीमा कोषमा ९७ करोड रुपैयाँ बजेट पठाएको थियो । त्यसमा कोषमै भएको तीन करोड ६८ लाख रुपैयाँ थप गरेर सो बराबरको रकम बीमा कम्पनीहरूलाई भुक्तानी गर्न लागिएको हो ।
मंगलबार कृषि सचिव डा. दीपककुमार खरेलको अध्यक्षतामा बसेको कोष व्यवस्थापन समितिले उक्त रकम बीमा कम्पनीहरूलाई वितरण गर्ने निर्णय गरिसकेको मन्त्रालय सम्बद्ध स्रोतले जानकारी दिएको छ । अब एक दुई दिनमै त्यो रकम तोकिएको मात्रामा बीमा कम्पनीहरूको खातामा जाने बताइएको छ । कृषि तथा पशु बीमामा सरकारले दिने अनुदान रकम सोही कोष मार्फत नै भुक्तानी हुने गर्छ ।
मन्त्रालयकी सह सचिव शवनम सिवाकोटी अर्यालले तत्काललाई एक अर्ब ६८ लाख रुपैयाँ भुक्तानी गर्ने गरि कोषबाट निर्णय भएको जानकारी दिइन् । यद्यपि, माइन्यूटमा हस्ताक्षर हुन भने बाँकी छ । हस्ताक्षर भएपछि उक्त रकम कम्पनीहरूको खातामा जाने उनले बताइन् । उक्त प्रक्रिया पुरा गर्दा कम्तीमा पनि १/२ दिन समय भने लाग्ने देखिन्छ ।
यद्यपि, यो रकम पशु बीमा अनुदानका लागि मात्रै हो । पशुबीमाको अनुदान तर्फ गत आवको माघदेखिकै बक्यौता छ । यो रकमले गत आवको माघदेखि चालु आवको असोजसम्मको बक्यौता तिर्न पुग्ने अनुमान गरिएको छ । त्यस यताको अनुदान रकम भने फेरिपनि भुक्तानी हुन बाँकी नै हुनेछ ।
कृषि बीमा तर्फ पनि गत आवको माघदेखिकै अनुदान बाँकी छ । तर, यसको रकम थौरै भएकाले पशु बीमाको बक्यौतालाई नै पहिलो प्राथमिकतामा राखेको मन्त्रालयको भनाइ छ ।
थप ८५ करोड रुपैयाँ भुक्तानी गर्ने तयारी
मन्त्रालयले चालु आवमै कृषि तथा पशु बीमाको अनुदान अन्तरगत थप ८५ करोड रुपैयाँ भुक्तानी गर्ने तयारी पनि गरेको छ । यसका लागि अर्थ मन्त्रालयमा बजेट रकमान्तरको प्रस्ताव समेत पेश गरिसकेको मन्त्रालयका एक उच्च अधिकारीले बताए ।
‘यो वर्ष यही शीर्षकमा भएको बजेट सकियो । अहिले निकासा गरेको ९७ करोड रुपैयाँ पनि रकमान्तर गरेर नै ल्याएको बजेट हो । त्यसमा कोषमा भएको ३ करोड ६८ लाख रुपैयाँ थप गरेर १ अर्ब ६८ लाख रुपैयाँ भुक्तानी गर्न लागेका छौँ ।’ उनले अगाडी थपे, ‘तर, यो रकमले मात्रै बक्यौता तिर्न पुग्दैन । बक्यौता तिर्नका लागि यही शीर्षकमा पनि बजेट छैन । तसर्थ, थप ८५ करोड रुपैयाँ हाराहारीमा बजेट रकमान्तर गर्न अर्थ मन्त्रालयमा प्रस्ताव पठाएका छौँ ।’
कृषि मन्त्रालय रकमान्तरको लागि गरिएको प्रस्ताव अर्थ मन्त्रालयले स्विकार्नेमा विश्वस्त देखिएको छ । ती अधिकारीले भने भने, ‘प्रस्ताव स्वीकृत हुने सम्भावना प्रबल छ । हामी विश्वस्त छौँ । त्यो स्वीकृत भएमा बीमा कम्पनीहरूलाई थप रकम भुक्तानी गर्न सकिन्छ ।’ यसपटक कृषि तर्फको झन्डै १५ करोड रुपैयाँ बक्यौता समेत तिर्न पुग्ने गरी रकमान्तर प्रस्ताव गरिएको छ ।
कृषि तथा पशुपंक्षी बीमाको प्रिमियममा किसानले ८० प्रतिशत अनुदान पाउँछन् । सोहीअनुसार बीमा कम्पनीहरूले उनीहरूसँग २० प्रतिशत मात्रै बीमाशुल्क लिएर बीमा गर्छन् । बाँकी ८० प्रतिशत शुल्क भने सरकारबाट शोधभर्ना लिनुपर्छ । तर, त्यस्तो रकम भुक्तानी गर्न सरकारले ढिलाइ गर्दै आएको थियो ।
त्यसपछि कम्पनीहरूले गत चैत १ गतेदेखि यस्तो बीमाको कारोबार बन्द नै गरेका थिए । पछि जेठ १७ गते मन्त्रालयले तत्काल ९७ करोड रुपैयाँ दिने प्रतिबद्धता गरेपछि कम्पनीहरूले जेठ १८ गतेदेखि नै कारोबार सुरु गरेका थिए । तर, सरकारले भुक्तानी दिएको भने थिएन ।
सरकारले प्रतिबद्धता गरेको एक महिना पछि बीमा कम्पनीहरूले भुक्तानी पाउन लागेका हुन् । तर, चालु आव सकिन लागेकाले थप भुक्तानी पाउने आशा भने न्यून रहेको कम्पनीहरू बताउँछन् ।
