आर्थिकन्यूज
टोकियो । चिनियाँ प्रतिकार र विश्वव्यापी मन्दीको चेतावनी अझ चर्को हुँदै जाँदा पनि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो कठोर भन्सार शुल्कमा अडान लिइरहेको बेला सोमबार विश्व बजार आतंकित भएको छ ।
विश्वभरका देशहरूले नयाँ अमेरिकी भन्सार शुल्कको धारलाई कम गर्न संघर्ष गरिरहेका छन् तर बेइजिङले विश्वको दुई ठूला अर्थतन्त्रबीचको व्यापार युद्धलाई बढावा दिँदै भन्सार शुल्कहरूको सामना गरिरहेको संकेत दिएको छ ।
ट्रम्पले अमेरिकाका व्यापारिक साझेदारहरूसँगको घाटामा कटौती गर्ने आफ्नो मागलाई दोब्बर तुल्याउँदै त्यो समाधान नभएसम्म कुनै पनि सम्झौतामा कटौती नगर्ने बताएका छन् ।
“कहिलेकाहीँ तपाईँले केही कुरा ठिक गर्न औषधि लिनुपर्छ”, ट्रम्पले आइतबार भने । उनले एयर फोर्स वनमा सवार पत्रकारहरूलाई विश्व नेताहरू ‘सम्झौता गर्न लालायित भइरहेको’ बताए ।
ट्रम्पले गत हप्ता संयुक्त राज्य अमेरिकामा आउने सामानहरूमा आधारभूत १० प्रतिशत आयात भन्सार शुल्क र युरोपेली संघ (इयु), जापान र ताइवान सहित धेरै देशका लागि उच्च दरहरू घोषणा गरे ।
अधिकांश देशले जवाफी कारबाही गर्न छाडेका छन् तर एसियाली बजारहरू बन्द भएपछि चीनले शुक्रबार अप्रिल १० देखि सबै अमेरिकी सामानमा ३४ प्रतिशत प्रतिशोधात्मक भन्सार शुल्क लगाउने घोषणा गरेको छ ।
“(यो) कठोर–बल आर्थिक युद्ध हो”, एसपिआई एसेट म्यानेजमेन्टका स्टिफन इन्नेसले भन्नुभयो, “बजारले तपाईंलाई सरल भाषामा भन्दैछ: विश्वव्यापी माग हराइरहेको छ र विश्वव्यापी मन्दी आउने वाला छ र तीव्रतामा आउँदैछ ।”
विश्वव्यापी रूपमा खर्बौं डलरको स्टक नष्ट भएको छ र लगानीकर्ताहरू सुरक्षित सम्पत्तिमा सरेकाले सोमबार एसियाली इक्विटीहरूले अझ बढी क्षति बेहोरेका छन् ।
जापानमा निक्केई छ दशमलव पाँच प्रतिशतले घटेको छ । प्रारम्भिक कारोबारमा लगभग आठ प्रतिशतले घटेको थियो । हङकङमा ह्याङ सेङ लगभग १० प्रतिशत र सांघाई कम्पोजिट चार प्रतिशतभन्दा बढी घटेको छ । हङकङ र सांघाईमा जस्तै शुक्रबार बन्द भएको ताइवानको मुख्य सूचकाङ्क करिब १० प्रतिशत र सिङ्गापुर आठ दशमलव पाँच प्रतिशतले घटे ।
न्युयोर्क स्टक एक्सचेन्जको मुख्य बोर्डहरूका लागि फ्युचर कन्ट्र्याक्टहरू आइतबार तीव्र रूपमा तल झरेको थियो । यसले सोमबार बजार खुल्दा वाल स्ट्रिट स्टकहरूका लागि थप पीडाको सुझाव दिन्छ । विश्वव्यापी मन्दीको चिन्ताका कारण सन् २०२१ अप्रिलपछि पहिलोपटक अमेरिकी तेल प्रतिब्यारेल ६० डलरभन्दा तल झरेको छ ।
सम्झौता र गठबन्धन
वासिङ्टनको सबैभन्दा नजिकको मित्रहरूमध्ये एक हुँदाहुँदै पनि इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहु सोमबार गत हप्ताको घोषणापछि ट्रम्पसँग भेट्ने पहिलो नेता बन्ने हुनुभएको छ । इजरायलमाथि १७ प्रतिशत भन्सार शुल्क लगाइएको छ ।
बेलायतका प्रधानमन्त्री किर स्टार्मरले एक समाचारपत्रको ओप–एडमा यथास्थितिलाई बढ्दो रूपमा ‘सम्झौताहरू र गठबन्धनहरू’ मा भर पर्ने बताउँदै ‘हामीले चिनेको संसार गइसकेको छ’ भनी चेतावनी दिए । ट्रम्पको क्रमिक समयसीमाले केही देशलाई वार्ता गर्ने स्थान दिएको छ । यद्यपि उनले आफू दृढ रहने बताएका छन् र उनको प्रशासनले कुनै पनि प्रतिशोध विरुद्ध चेतावनी दिइरहेको छ ।
“५० भन्दा बढी देशले वार्ता सुरु गर्न राष्ट्रपतिसँग सम्पर्क गरेका छन्”, ह्वाइट हाउस राष्ट्रिय आर्थिक परिषद्का प्रमुख केभिन ह्यासेटले अमेरिकी व्यापार प्रतिनिधिलाई उद्धृत गर्दै आइतबार एबिसीको दिस विकलाई भने । पहिलो त्रैमासिकमा अमेरिकालाई आफ्नो सबैभन्दा ठूलो निर्यात बजारका रूपमा गणना गर्ने उत्पादन पावरहाउस भियतनामले पहिले नै सम्पर्क गरिसकेको छ र ट्रम्पले लगाएको ४६ प्रतिशत भन्सार शुल्क कम गर्न कम्तीमा ४५ दिनको ढिलाइ अनुरोध गरेको छ ।
खराब अभिनेताहरू
अर्थमन्त्री स्कट बेसेन्टले पनि ५० वटा देशले सम्पर्क गरेको एनबिसीको मिट द प्रेसलाई बताए । “मलाई लाग्छ कि यो राष्ट्रपति ट्रम्पको निर्णय हो”, ट्रम्पले उनीहरूसँग वार्ता गर्नुहुन्छ कि भन्ने प्रश्नमा बेसेन्टले भने, “यस क्षणमा उनले आफ्नो लागि अधिकतम प्रभाव सिर्जना गरेको छ , मेरो विचारमा हामीले देशहरूले के प्रस्ताव गर्छन् र त्यो विश्वसनीय छ कि छैन हेर्नुपर्नेछ ।”
उनले दाबी गर्दै भने, “लामो समयदेखि खराब अभिनेताहरू रहेका छन् र यो त्यस्तो कुरा होइन जुन दिन वा हप्ताहरूमा वार्ता गरेर टार्न सकिन्छ ।” ट्रम्पका भन्सार शुल्क गुरु पिटर नाभारोले बढ्दो चिन्ताविरुद्ध प्रतिकार गर्नुभएको छ र लगानीकर्ताहरूलाई ‘हामीले कहिल्यै देखेको शेयर बजारमा सबैभन्दा ठूलो बुम’ को वाचा गर्दै ‘तपाईंले बेच्नुभएन भने पैसा गुमाउन सक्नुहुन्न’ भनी जोड दिए ।
रुसलाई पछिल्लो भन्सार शुल्कको समूहले लक्षित गरेको छैन र ह्यासेटले युक्रेनमा रुसको आक्रमणका बारेमा मस्कोसँगको वार्तालाई हिट लिस्टबाट उनीहरूको छुटको कारणका रूपमा उद्धृत गरे । बुधबार ह्वाइट हाउसका एक अधिकारीले प्रतिबन्धका कारण व्यापार नगण्य भएकाले रुसलाई बाहिरिने कारण रहेको सुझाव दिए ।
संयुक्त राज्य अमेरिकामा उत्पादनहरू बेच्ने विश्वभरका देशहरूले वास्तवमा अमेरिकीहरूलाई ठगिरहेका छन् भनेर ट्रम्पले लामो समयदेखि जोड दिएका छन र उनले त्यो गलतलाई सुधार्ने माध्यमका रूपमा भन्सार शुल्कलाई हेरेका छन् ।
“कुनै दिन मानिसहरूले बुझ्नेछन् कि भन्सार शुल्क, संयुक्त राज्य अमेरिकाका लागि, एक अत्यन्त सुन्दर कुरा हो !” ट्रम्पले आइतबार ट्रुथ सोसलमा लेखेका छन् । तर धेरै अर्थशास्त्रीले भन्सार शुल्कहरू उपभोक्ताहरूमा हस्तान्तरण गरिन्छ र उनीहरूले घरमा मूल्य वृद्धि देख्न सक्छन् भन्दै चेतावनी दिएका छन् । “मलाई लाग्दैन कि तपाईंले अमेरिकामा उपभोक्तामा ठूलो प्रभाव देख्नुहुनेछ ”, ह्यासेटले भने । एएफपी
